Можеби звучи чудно кога ќе се спореди со автомобилите или авионите, но возовите немаат сигурносни појаси – дури ни брзите, како јапонскиот шинкансен.
Статистиката покажува дека железничките несреќи се значително поретки од сообраќајните. На пример, во САД во 2024 година биле забележани 2.261 инцидент на железнички премини, додека бројот на смртни случаи во патниот сообраќај истата година бил поголем од 39.000. Возовите се движат по шини во контролирана средина, која постојано ја надгледуваат професионални диспечери и машиновозачи.
Кај сообраќајните несреќи, силата на удар зависи од тоа колку брзо возилото се запира. Автомобил кој удира во ѕид се запира речиси моментално, додека возот е голема и тешка машина што не застанува нагло, па ударните сили обично се помали – освен во исклучително ретки случаи на судир или излетување од шините.
Наместо да вградуваат појаси, железничките системи се фокусираат на превенција на несреќи, преку технологии како Positive Train Control (PTC), која автоматски го забавува или запира возот во случај на опасност, без да се потпира само на човечкиот фактор.
Според податоците на Rail Passengers Association, патувањето со воз е 17 пати побезбедно од патување со автомобил. Ако се гледа бројот на патувања, возовите се побезбедни и од авионите, но ако се мери по изминати километри, авионите имаат мала предност. Сепак, и двата начина на транспорт се многу побезбедни од возењето автомобил, пишува Reader’s Digest.
Ризикот, секако, се зголемува ако стоите во возот – стоењето ја отежнува рамнотежата и ја зголемува можноста за повреда при нагло кочење.
Зошто нема сигурносни појаси?
1. Трошок и мала корист
Постоечките седишта не се дизајнирани за појаси. Вградувањето би барало целосна реконструкција, а со оглед на тоа што несреќите се многу ретки, тоа не се смета за исплатливо.
2. Мала веројатност дека патниците би ги користеле
Во возови со чести запирања, патниците би морале постојано да се врзуваат и одврзуваат. Тоа би го успорило влегувањето и излегувањето и би го нарушило возниот ред.
3. Потенцијална опасност
За појасите да бидат ефикасни, седиштата би морале да бидат многу поцврсти. Во случај на несреќа, патниците кои стојат или не се врзани би можеле потешко да се повредат удирајќи во таквите цврсти седишта.
4. Неизводливо кај стоечки возови
Во многу возови – особено во градскиот јавен превоз – нема доволно седишта за сите патници, па појасите практично не можат да се применат.
Што ја прави возната безбедност висока?
Безбедноста се обезбедува преку паметен дизајн на ентериерот и строго пропишани стандарди, како Title 49 CFR Part 238.233, кој ги регулира распоредот на седиштата и рачките за држење, со цел да се намали можноста за повреда, дури и без дополнителна обвивка или појаси.
Накратко, иако ниту еден вид транспорт не е целосно без ризик, возовите се веќе дизајнирани така што го сведуваат ризикот на прифатливо ниво – без потреба од сигурносни појаси.
